Vve Beheer Amsterdam: Klantgericht En Professioneel
In een woonservicegebied wonen ouderen langer zelfstandig, ook met beperkingenEen onderzoek uit 2012 laat zien dat ouderen in een woonservicegebied (‘proeftuin’) beter af zijn dan ouderen die niet in een woonservicegebied wonen (‘controlegebied’). Niet alleen wonen ouderen langer zelfstandig in een woonservicegebied; een woonservicegebied draagt ook bij aan een hoger welbevinden en een lager beroep op professionele zorg en ondersteuning, zeker als de ouderen in aangepaste woningen wonen (De Kam et al.
Dit is relevant gezien de eerdere constatering dat het zorgvangnet slinkt, zowel in de formele als informele sfeer. Een vervolgonderzoek naar het functioneren van woonservicegebieden op basis van registerdata en 38 gesprekken met lokale professionals bevestigt ten dele de conclusies uit 2012 (De Kam, te verschijnen).Gemiddeld genomen blijven ouderen in woonservicegebieden relatief lang zelfstandig wonen, ook met beperkingen.
De kwetsbare mensen in woonservicegebieden blijken inderdaad vaker in een geschikte woning te wonen dan kwetsbare mensen buiten dat soort gebieden (Leidelmeijer et al. 2017). Zij verhuizen minder vaak naar een andere wijk en minder vaak naar een instelling (binnen én buiten de wijk). Hoewel de primaire voorzieningen (supermarkt, apotheek en huisarts) in een woonservicegebied niet ‘nabijer’ zijn dan in de controlegebieden, geldt wél dat ouderen in een woonservicegebied vaker een woonzorglocatie en ov-halte op loopafstand hebben.
Als de woonomstandigheden in orde zijn en de voorzieningen voor ouderen aanwezig of bereikbaar zijn, kunnen formele en informele vormen van ondersteuning en zorg beter worden georganiseerd, voor bewoners én omwonenden. Welbevinden blijft beter op peil als de informele en formele zorg goed op elkaar zijn afgestemdDe belangrijkste les die uit de ervaringen in woonservicegebieden kan worden getrokken, is dat de mogelijkheid om lang en met behoud van kwaliteit van leven thuis te wonen, niet alleen afhangt van de geschiktheid van woningen en de functionele en sociale kwaliteit van de woonomgeving.
Amsterdam Vve Beheer: Expertise In Actie
De sterke samenhang in zorg- en welzijnsdiensten en de specifieke doelstelling om ouderen langer zelfstandig te laten wonen, maakt ook dat woonservicegebieden een robuuste basis kunnen bieden voor de introductie van nieuwe technologieën en de voorlichting daarover. Met implementatie van e-health en domotica is de reikwijdte van het functioneren van woonservicegebieden te vergroten.
De nieuwe technologieën kunnen niet alleen de praktische, functionele voorzieningen vervangen of aan huis brengen, maar zijn ook belangrijk voor het onderhouden van sociale contacten en bieden van zorg. Juist de ouderen in de buitengebieden kunnen daarom bij uitstek baat hebben bij investeringen in de digitale infrastructuur. Het langer zelfstandig wonen van ouderen verdient een integrale blik.
De woonomgeving is net zo goed van belang, evenals een zorgvangnet – formeel én informeel – aangezien veel thuiswonende ouderen met het stijgen van de leeftijd op een gegeven moment behoefte krijgen aan zorg en ondersteuning. Zo lang mogelijk zelfstandig wonen, ook bij toenemende beperkingen, vereist een goede (institutionele) samenhang tussen het fysieke, functionele domein en het sociale (zorg)domein.
In landelijke gebieden van Nederland lijken de potentiële knelpunten bij het langer zelfstandig wonen zich op te stapelen. Enerzijds omdat voorzieningen vaak niet op loopafstand zijn en anderzijds omdat het zorgvangnet klein is in vergelijking met meer grootstedelijke gebieden in de Randstad. En als gevolg van de demografische ontwikkelingen zullen deze knelpunten in de toekomst vermoedelijk eerder groter dan kleiner worden.
Amsterdamse Vve's: Flexibel En Betrouwbaar Beheer
Door toepassing van (nu nog beperkt beschikbare) innovaties in domotica en e-health is ook in meer landelijke gebieden een verbreding van het voorzieningenaanbod te realiseren, met een gunstig effect op het welzijn van ouderen. De bekendheid met en toepassing van domotica, e-health en digitale (zorg)diensten kunnen worden vergroot om zo comfort, voorzieningen en zorg ‘dichter bij’ (of in) huis te brengen.
Om innovaties te kunnen invoeren en benutten en te komen tot de organisatie van de digitale voorzieningenstructuur, is de institutionele vormgeving van de omgeving waarin het fysieke en sociale domein zijn vervlochten evenzeer van belang. Zo lijkt in woonservicegebieden niet alleen de nabijheid van primaire voorzieningen en de geschikte woningvoorraad, maar vooral de brede (functionele én institutionele) vormgeving van woonzorglocaties verschil te maken in het welzijn of welbevinden van ouderen.
Amsterdamse Vve's: Betrouwbaar Beheer Partner
Zo’n domeinoverstijgend institutioneel kader kan ook een robuuste voedingsbodem zijn voor het introduceren en accepteren en gebruiken van nieuwe technologieen. Een beperking is vooralsnog dat landelijke gebieden vaak minder goed ontsloten zijn, ook wat digitale infrastructuur betreft. De studie Langer zelfstandig wonen in een geschikte woonomgeving is onderdeel van een breder PBL-onderzoek naar het langer zelfstandig wonen van ouderen.
Binnen dit onderzoek zijn verder de volgende deelpublicaties uitgebracht: Berg, P. van den, A. Kemperman, B. de Kleijn & A. Borgers (2015), Locations that support social activity participation of the aging population. International Journal of Environmental Research and Public Health, 12 (9): 10432-10449.Burton, E. & L. Mitchell (2006), Inclusive urban design.
Architectural Press Elsevier. Campen, C. van, J. Iedema, M. Broese van Groenou & D. Deeg (2017), Langer zelfstandig. Ouder worden met hulpbronnen, ondersteuning en zorg. SCP, Den Haag. Daalhuizen, F., C. de Groot & H. van Amsterdam (2018), Zorg om banen in de ouderenzorg. PBL, Den Haag. Dam, van F., F.
de Groot, M. van Middelkoop & P. Peeters (2013), Vergrijzing en ruimte. Gevolgen voor de woningmarkt, vrijetijdsbesteding, mobiliteit en regionale economie. PBL, Den Haag. Dijk, H. van (2015), Neighbourhoods for ageing in place. Erasmus Universiteit, Rotterdam. Driest, P. (2004), Woonbehoefte in tijden van vergrijzing. In: M. van Well (2004), Beter bouwen en bewonen.
Vve Beheer Amsterdam: Klantgericht En Professioneel
Kooiker (2018), Regionale ontwikkelingen in het aantal potentiële helpers van ouderen tussen 1975-2040. PBL/SCP, Den Haag. Klerk, M. de, A. de Boer, I. Plaisier, P. Schyns & S. Kooiker (2015), Informele hulp: wie doet er wat? Omvang, aard en kenmerken van mantelzorg en vrijwilligerswerk in de zorg en ondersteuning in 2014.
Kam, G. de, D. Damoiseaux, L. Dorland & R. Pijpers & M. van Biene, E. Jansen & J. Slaets (2012), Kwetsbaar en zelfstandig. Een onderzoek naar de effecten van woonservicegebieden voor ouderen. Radboud Universiteit, Nijmegen. Kam, G. de (te verschijnen), Woonservicegebieden: theorie en praktijk. RuG, Groningen. Lager, D. (2015), Perspectives on ageing in place.
nieuws